Wie zzp’ers inhuurt, moet zich nog steeds goed aan de regels houden. Ondanks de belofte dat ondernemers geen boete krijgen als er iets mis is met het inhuren van freelancers, gaat de Belastingdienst nu toch achter bedrijven aan die een rommeltje maken van hun zzp-contracten.
Als een opdrachtnemer werk uitvoert, moet dit aan voorwaarden voldoen voor zelfstandig ondernemerschap. Zo mag er bijvoorbeeld geen gezagsverhouding zijn met de opdrachtgever en moet de opdrachtnemer vrij zijn in de wijze waarop hij het werk uitvoert. Als dat niet het geval is, beschouwt de Belastingdienst de zzp’er als werknemer en moet de opdrachtgever loonbelasting en werkgeverslasten betalen.
Trage Belastingdienst eist wel van alles
In het verleden was dit gevaar geweken als een zzp’er een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) bij de Belastingdienst aanvroeg. Maar, sinds de VAR is afgeschaft en opdrachtgevers een (model-)overeenkomst af moeten sluiten met zzp’ers, zijn er problemen.
De nieuwe Wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) is alom gevreesd, vooral omdat de Belastingdienst zélf erg traag werkt, maar ondertussen wel allerlei strenge regels stelt aan inhuurcontracten die opdrachtgevers en zzp’ers moeten sluiten. Verder blijken modelovereenkomsten op de website van de Belastingdienst onduidelijk en niet goed toepasbaar.
Toezegging: time-out zonder boetes
De Wet DBA moet schimmige schijnconstructies met nep-zzp’ers tegengaan, maar zorgt dus ook voor flinke problemen bij welwillende opdrachtgevers en opdrachtnemers. Zij moeten een (model-) overeenkomst sluiten om zekerheid te hebben dat er geen sprake is van een arbeidsrelatie. Maar de eisen die de Belastingdienst stelt aan de contracten, blijken in de praktijk onwerkbaar.
Na flink wat protest van ondernemers en zelfstandig ondernemers, heeft het kabinet een time-out toegezegd: tot 1 januari 2018 krijgen goedwillende opdrachtgevers geen boete of naheffing als zij niet precies werken volgens de Wet DBA. Het kabinet wil in de tussentijd voorstellen doen om het arbeidsrecht meer aan te laten sluiten op de praktijk. Na de verkiezingen van 15 maart, kan een nieuw kabinet dan met die voorstellen aan de slag.
Toch zeven opdrachtgevers aangepakt
Tot 2018 zou de Belastingdienst niet handhaven, maar opdrachtnemers en opdrachtgevers informeren over de Wet DBA en de nieuwe werkwijze. Daarbij is steeds aangegeven dat ‘kwaadwillenden’ wel zouden worden aangepakt. Dat lijkt nu ook daadwerkelijk te gebeuren.
In een voortgangsbrief van 3 februari, heeft Staatssecretaris Wiebes (Financiën) aangegeven dat de Belastingdienst zeven opdrachtgevers in zeven verschillende sectoren onderzoekt die hebben gerommeld met zzp-contracten en mogelijk ‘kwaadwillend’ zijn. Welke bedrijven het zijn, mag de staatssecretaris volgens de wet niet bekend maken.
Naheffingsaanslag, boete en naar de rechter
Het onderzoek dat de Belastingdienst instelt, bestaat uit verschillende fases:
- een eerste gesprek met de opdrachtgever,
- het vaststellen van de aard van de werkrelatie,
- het ter plaatse beoordelen van de wijze waarop de opdrachtgever en opdrachtnemer feitelijk de werkrelatie vormgeven,
- aanvullend onderzoek om de kwaadwillendheid verder te kunnen onderbouwen.
Als de Belastingdienst inderdaad constateert dat sprake is van een (fictieve) dienstbetrekking én van kwaadwillendheid, wordt een naheffingsaanslag loonheffingen opgelegd met daar bovenop nog een boete. Bij echt zware gevallen, worden zaken ook strafrechtelijk vervolgd.